Niewielu już chyba pamięta trudne lata PRL-u, kiedy kawa, taka zwykła, o niezbyt wyszukanym smaku stawała się artykułem wymarzonym na prezent. Wartość kawy, jako prezentu podnosiła w oczach obdarowanego świadomość poświęcenia jakiego wymagało “wystanie” w długich kolejkach paczki kawy ziarnistej Arabika. Piszę w liczbie pojedynczej, ponieważ kawa była towarem reglamentowanym, więc kiedy zamierzałeś uczynić ją prezentem, stawałeś przed niełatwą decyzją: potraktować kawę jak prezent znaczyło pozbawić siebie jej dobroczynnego działania. Picie takiej kawy było rytuałem odbiegającym od rozumienia pojęcia “rytuał”. Kawę ziarnistą należało najpierw zmielić przy użyciu najbardziej prostego młynka ręcznego, i to okazywało się zbawienne dla jej smaku i aromatu, bądź też na jakimś niewyszukanym w formie elektrycznym młynku żarnowym lub dwuskrzydłowym. Następnie parzyło się ją, tak po prostu, zalewając wrzątkiem pożądaną ilość kawy wsypanej do szklanki, nazywając tak uzyskany napój “kawą parzoną po turecku”, a po jej wypiciu, należało zalać ponownie fusy wrzątkiem i wypić dopełniając tym rozpoczęty rytuał. Jaki był smak “dolewajki”? Pozwólcie, że zostawię to bez odpowiedzi.

Czasy się zmieniają, gusta smakowe stają się coraz bardziej wyszukane, możliwości prawie nieograniczone, tylko jedno niezmienne, to co nadaje wartość kawie na prezent – nasze zaangażowanie w jej dobór. Jaką zatem kawę wybrać? Propozycji jest bardzo wiele – często trudno rozeznać się wśród wielości gatunków kawy o różnych smakach i aromatach, trudno zdecydować, czy trafimy w gusta obdarowanego proponując mu kawę ziarnistą, bo może akurat preferować kawę mieloną, bądź wręcz kawę rozpuszczalną. Pozostaniemy jednak przy tym, by zawsze wybierać bardzo dobrej jakości kawę ziarnistą. O zaletach kawy ziarnistej pisze się bardzo wiele, niewątpliwie najmocniejszym argumentem przemawiającym za kawą ziarnistą, będzie jej aromat. Za jego uzyskanie odpowiedzialny jest proces prażenia kawy, w trakcie którego pod wpływem wysokiej temperatury dochodzi do uwolnienia aromatycznych olejków. O ostatecznym smaku kawy decyduje długość trwania takiego procesu – im jest dłuższy, tym bardziej wyrazisty będzie smak kawy po zaparzeniu. Natomiast krótki czas prażenia spowoduje, że kawa będzie łagodna, o lekko kwaśnym posmaku.

Najbardziej popularny gatunek kawy, Arabika uprawiana w klimacie tropikalnym na wysokości ponad 900 m n.p.m., jest delikatna, lekko kwaskowata, ma czekoladowy posmak i zawiera m 0,9 – 1,4% kofeiny. Innym gatunkiem kawy jest Robusta, o wyraźnie mocniejszym, ostrym smaku i większej zawartości kofeiny od 1,8-4%,  która ze względu na mniejsze wymagania klimatyczne uważana jest za gorszy gatunek i często używana do produkcji kawy rozpuszczalnej. Połączenie tych dwu gatunków o nazwie Arabusta, daje ciekawą kompozycję smakową zależną od zastosowanych proporcji. Jeśli więc chcemy sprawić radość smakoszowi kawy espresso, wybierzmy mieszankę kawy Arabiki z domieszką ok 30-50% Robusty. Sama Arabika zadowoli osobę preferującą kawę bardziej aromatyczną o delikatnym smaku, zaś jednorodna Robusta każdego, kto lubi kawę o gęstej ciemnej piance i gorzkim smaku. Warto zatem dobrać gatunek kawy na prezent w zależności od rodzaju naparu, jaki preferuje osoba, którą obdarowujemy, lub też od tego, jakim smakiem i aromatem chcielibyśmy ją obdarować.